داود سه یک کار davod-seyekar.blog.ir
داود سه یک کار davod-seyekar.blog.ir
مقدمه:
اقتصاد، بهعنوان شاخهای از علوم اجتماعی، به بررسی نحوه تخصیص منابع محدود برای پاسخگویی به نیازهای نامحدود انسانها میپردازد. این علم، در کنار تحلیل رفتارهای تولید، توزیع و مصرف، بازتابی از ارزشها، انتخابها و تعاملات انسانی در بستر جامعه است. در شرایط عادی، اقتصاد بهمثابه موتور محرک توسعه، رفاه و ثبات اجتماعی عمل میکند؛ اما در شرایط بحرانی، همین سازوکارها دچار اختلال شده و فشارهای سنگینی بر ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی وارد میسازند.
هرگاه طوفانهای اقتصادی بر پیکرهی یک کشور فرود میآیند—اعم از تورم افسارگسیخته، رکود ساختاری، تحریمهای بینالمللی یا شوکهای سیاسی و زیستمحیطی—نخستین لرزشها در خانهها احساس میشود؛ جایی که سفرهها کوچکتر، دغدغهها بزرگتر و تصمیمگیریها حساستر میگردند. خانوادهها، بهمثابه سلولهای زندهی جامعه، در برابر امواج بحران، نهتنها باید از معیشت خود محافظت کنند، بلکه ناگزیرند الگوهای رفتاری، مصرفی و ارزشی خود را نیز بازتعریف نمایند.
در چنین برهههایی، کنترل و برنامهریزی اقتصادی دیگر یک انتخاب نیست، بلکه ضرورتی حیاتی است؛ ضرورتی که میتواند مرز میان فروپاشی و تابآوری را رقم بزند. این مقاله با رویکردی تحلیلی و کاربردی، به بررسی راهکارهای عملی خانوادهها در مواجهه با بحرانهای اقتصادی پرداخته و در ادامه، با تمرکز بر «مکانیسم ماشه»، رفتار اقتصادی جامعه را در شرایط بحرانی واکاوی مینماید؛ مکانیسمی که همچون ماشهای پنهان، زنجیرهای از واکنشهای فردی و جمعی را فعال ساخته و مسیرهای جدیدی برای بقاء، سازگاری و بازسازی اجتماعی میگشاید.
چکیده
بحرانهای اقتصادی، بهویژه در کشورهایی با ساختارهای آسیبپذیر، موجب اختلال در نظام معیشتی خانوارها و تضعیف بنیانهای اجتماعی میگردند. در چنین شرایطی، خانوادهها بهعنوان واحدهای بنیادین جامعه، ناگزیرند با بازتعریف اولویتها، تدوین بودجه واقعگرایانه، تنوعبخشی به منابع درآمد و تقویت همبستگی درونخانوادگی، مسیر تابآوری اقتصادی را در پیش گیرند.
این مقاله با رویکردی تحلیلی، به بررسی راهکارهای عملی کنترل و برنامهریزی اقتصادی خانوادهها در شرایط بحرانی پرداخته و در ادامه، رفتار اقتصادی جامعه را در چارچوب «مکانیسم ماشه» تحلیل مینماید؛ سازوکاری که در پی شوکهای اقتصادی، موجب فعالسازی واکنشهای زنجیرهای در سطح فردی و جمعی شده و الگوهای مصرف، تولید، پسانداز و تعامل اجتماعی را بهطور بنیادین دگرگون میسازد.
یافتههای مقاله نشان میدهد که خانوادههایی که با عقلانیت، انعطافپذیری و انسجام عمل میکنند، نهتنها از بحران عبور مینمایند، بلکه بهعنوان الگوهای تابآوری، نقش مؤثری در بازسازی اقتصادی و اجتماعی کشور ایفا خواهند نمود.
*نویسنده سعی دارد در این پژوهش به بررسی مواردی بپردازد که جامعه در بحران ها نیاز به رعایت آن خواهد داشت:
